Pemberian Hak Milik Tanah

Walaupun wujud perbezaan antara konsep pelupusan dan pemberian hak milik tanah dalam Undang-Undang Islam dan Kanun Tanah Negara, namun  perbezaan tersebut tidak menafikan bahawa seseorang berhak mendapat tanah jika ia berkelayakan. Di samping perbezaan yang wujud, terdapat juga persamaan dari segi konsep yang ditekankan dalam kedua-dua jenis undang-undang ini. Sebagai contoh, perbincangan konsep iqta’ irfaq dalam Undang-Undang Islam adalah bersamaan dengan konsep lessen pendudukan sementara yang terdapat dalam Kanun Tanah Negara. Perbezaan yang wujud hanya pada penggunaan istilah sahaja. Hal ini membuktikan bahawa perkembangan Undang-Undang Islam adalah selari malah lebih mendahului Kanun Tanah Negara atau undang-undang ciptaan.

            Kesimpulannya, Perkara 1197 dalam Majallah al-Ahkam menyatakan bahawa:

“Tiada siapa boleh dihalang dari mentadbir miliknya pada bila-bila masa kecuali jika pentadbirannya itu memberi kemudaratan kepada orang lain.”

Hal ini menghalang pemilik daripada bertindak sewenangnya tanpa mengambil-kira hak orang lain atau mengganggu hak awam walaupun pada tanah yang merupakan miliknya.

1.1              Pemberian Hak Milik Dalam Islam

Hak milik merupakan hubungan dari segi syarak di antara manusia dan harta. Di samping itu, hak milik dapat menegah orang lain dari memiliki harta tersebut, pemilik juga boleh membelanjakan dan menggunakan harta dalam batas-batas yang ditentukan syarak.[1] Umumnya, hak dalam Undang-Undang Islam terbahagi kepada dua iaitu hak yang berkaitan harta seperti wakaf, hak syuf’ah, hak irtifaq dan sebagainya. Kedua, hak yang tidak berkaitan dengan harta seperti hak wali mangsa dalam qisas.[2]

            Hak milik dalam Islam terbahagi kepada dua iaitu hak milik sempurna (tammah) dan hak milik tidak sempurna (naqisah). Hak milik sempurna (tammah) ialah satu hak yang memberi peluang kepada pemilik untuk menikmati manfaat dan menggunakan harta tanpa terikat pada masa, tempat atau individu lain kecuali sekatan-sekatan syarak ke atasnya. Hak milik jenis ini boleh diperolehi dengan cara seperti penguatkuasaan sesuatu kontrak, berlakunya syuf’ah[3], penguasaan terhadap harta mubah, dan pewarisan. Di samping itu, hak milik ini walaupun bersifat mutlak kepada pemilik namun ia boleh dilucutkan disebabkan oleh pengambilan harta untuk tujuan faedah umum, bayaran hutang pemilik, atau syuf’ah.

            Jenis kedua hak milik dalam Undang-Undang Islam ialah hak milik tidak sempurna (naqisah). Ia ialah hak seseorang dari segi jagaan (raqabah) sesuatu benda dan bukan manfaatnya atau sebaliknya. Hak milik raqabah tidak memberi kuasa pemilik menggunakan harta yang dimiliki melainkan dengan izin pemilik hak manfaat harta tersebut.  Manakala hak milik manfaat pula terbahagi kepada dua keadaan menurut Hanafi yang merangkumi pemilikan dengan batasan waktu seperti sewaan dan pemilikan tanpa batasan waktu atau hak irtifaq. [4]

            Pemberian milik dalam Islam merangkumi tiga cara iaitu pertama, iqta’ tamlik (pemberian milik penuh) yang membolehkan pemunya tanah menguruskan tanah seperti memajak, menjual, dan lain-lain termasuk menjadikannya pusaka kepada ahli waris. Cara kedua, iqta’ istighlal iaitu pemberian pajakan untuk masa tertentu dan ketiga pula ialah iqta’ irfaq yang merujuk kepada pemberian sementara untuk tujuan tertentu.

1.2              Pemberian Hak Milik Dalam Kanun Tanah Negara

Pemberian milik tanah kerajaan, ia terbahagi kepada dua keadaan iaitu pemberian milik untuk selama-lamanya ("in perpetuity" - s. 76(aa) KTN 1965) dan kedua, pemberian milik untuk suatu tempoh tertentu, yang mesti tidak melebihi 99 tahun ("for a term of years" - s. 76(a). Jenis pertama dipanggil pegangan bebas atau freehold, manakala jenis kedua dikenali sebagai pegangan pajakan atau leasehold. [5]Maksud ‘pegangan bebas’ ialah hak milik ke atas tanah itu adalah untuk selama-lamanya di samping menepati syarat-syarat yang diperuntukkan oleh seksyen 76(aa)(i)(ii)(iii)[6]. Ini berbeza daripada tanah pajakan daripada kerajaan negeri, di mana tanah tersebut hanya boleh dimiliki oleh pemilik berdaftar selama tempoh pajakan yang lazim selama 99 tahun dari tarikh penganugerahan tanah tersebut. Tarikh luput pajakan tanah akan dinyatakan di atas surat hak milik.

            Terdapat dua jenis bagi tanah kerajaan yang diberi milik iaitu hak milik muktamad dan hak milik sementara atau bersyarat.[7] Di samping itu terdapat juga jenis lain bagi hak milik dalam KTN seperti hak milik sambungan muktamad dalam seksyen 164, dan hak milik pendua atau dokumen cabutan pendua dalam seksyen 175. Malah terdapat juga hak milik subsidiari yang merujuk kepada dokumen daftaran hak milik yang hanya terpakai bagi petak-petak dalam bangunan dan bukannya tanah.[8] Pembahagian jenis-jenis hak milik ini didasari oleh alasan-alasan tertentu bertujuan menjaga kredibiliti tanah tersebut serta dokumen yang mengesahkan kedudukan tanah tersebut dari segi perundangan.

Hak milik muktamad telah diukur dan ditunjukkan di atas pelan yang disahkan oleh Pengarah Ukur. Ia terdiri daripada dua bentuk iaitu hak milik pejabat pendaftaran dan hak milik pejabat tanah. Penentuan tersebut dibuat oleh Pihak Berkuasa Negeri berdasarkan lokasi tanah, keluasan tanah, jenis tanah di samping dokumen-dokumen yang dikeluarkan oleh Pendaftar atau Pentadbir Tanah Jajahan. Antara dokumen yang dikeluarkan ialah Dokumen Daftaran Hak Milik yang terdiri daripada geran atau pajakan sama ada negeri mahupun mukim. Di samping itu, Dokumen Cabutan Hak Milik juga dikeluarkan sebagai satu salinan Dokumen Daftaran Hak Milik yang diberikan kepada tuan punya tanah.[9]

            Seterusnya, hak milik sementara atau bersyarat dikeluarkan oleh Pihak Berkuasa Negeri sebagai kelulusan pemberi milikan tanah kerajaan namun tanah itu belum diukur dan belum ditunjukkan di atas pelan yang disahkan oleh Pengarah Ukur. Cukai dikenakan sebelum pendaftaran dibuat bagi hak milik jenis ini dengan syarat tanah itu telah diukur dan sijil yang dikeluarkan oleh Lembaga Pengukuran Tanah. Namun, hak milik bersyarat juga memberi hak yang sama  kepada tuan-tuan tanah seperti hak yang diperolehi oleh tuan tanah dibawah hak milik muktamad kecuali perihal berkaitan sempadan tanah tersebut. Ia juga terbahagi kepada dua jenis yang merangkumi hak milik Pejabat Pendaftaran dan hak milik Pejabat Tanah.[10]

            Tanah kerajaan yang telah diberi milik memberikan hak-hak tertentu kepada tuan punya tanah yang boleh dibahagikan kepada dua iaitu pertama, hak yang tidak boleh disangkal mengikut peruntukkan seksyen 340 KTN.[11] Mahkamah menerima bahawa ketidakboleh-sangkalan adalah bersifat serta-merta selepas pendaftaran hak milik dilakukan. Dalam kes Ismail Bin Mohammad & Anor lwn Ismail Bin Husin & Anor (2005) 7 MLJ 103, mahkamah memutuskan bahawa sebagai seorang pembeli yang suci hati untuk balasan bernilai, telah memiliki kepentingan yang tidak boleh disangkal dalam tanah tersebut.[12] Bahagian hak yang kedua kepada tuan tanah ialah hak-hak yang berkaitan dengan urusniaga seperti menjual, menyewa, dan sebagainya. Ia juga termasuk hak untuk memecah-sempadan atau menyatukannya dengan tanah lain, hak untuk memecah bangunan, hak untuk memindah milik dan hak untuk mempusakai tanah tersebut.[13]

---

[1] Ridzuan Awang. 1994. Undang- Undang Tanah Islam Pendekatan Perbandingan. Hlm 234.

[4] Ridzuan Awang. 1994. Undang- Undang Tanah Islam Pendekatan Perbandingan. Hlm 237.

[5] Utusan Malaysia. 2009. 6 Januari.

[6] Malaysia. 2010. Kanun Tanah Negara 1965. (Akta 56/1965).

[7] Malaysia. 2010. Kanun Tanah Negara 1965. (Akta 56/1965). Seksyen 77.

[8] Ridzuan Awang. 1994. Undang- Undang Tanah Islam Pendekatan Perbandingan. Hlm 229.

[9] Ridzuan Awang. 1994. Undang- Undang Tanah Islam Pendekatan Perbandingan. Hlm 225.

[10] Ridzuan Awang. 1994. Undang- Undang Tanah Islam Pendekatan Perbandingan. Hlm 228.

[11] Ridzuan Awang. 1994. Undang- Undang Tanah Islam Pendekatan Perbandingan. Hlm 230

[12] Joshua Kevin Sathiaseelan. 2006.  Prinsip-Prinsip Penting Perundangan Tanah Di Malaysia. Hlm 78.

[13] Ridzuan Awang. 1994. Undang- Undang Tanah Islam Pendekatan Perbandingan. Hlm 231.