for lawyer to be part 8

Kehadiran Peguam Di Mahkamah Syar’iah 

Undang-undang Pentadbiran Hukum Syara’ negeri-negeri di Malaysia membenarkan kehadiran pegawai undang-undang dan peguam-peguam bagi mewakili man-mana pihak di dalam mana-mana prosiding di Mahkamah Syar’iah mana-mana peringkat Mahkamah tersebut termasuklah di peringkat Mahkamah Ulang Bicara. Kebenaran yang diberikan ini dapat memberikan sumbangan kearah menegakka keadilan dan membantu Mahkamah di dalam menjatuhkan hukuman yang tepat.

Umumnya terdapat empat golongan pengamal undang-undang yang di benarkan hadir di Mahkamah Syariah sebagai pendakwa atau peguam bagi pihak-pihak

1- Mana-mana pegawai undang-undang Kerajaan Persekutuan

2- Mana-mana peguambela dan peguamcara yang mempunyai sijil amalan guaman yang sah yang dikeluarkan di bawah Akta Profesion Undang-Undang  1976

3- Mana-mana orang lain yang yang difikirkan layak

4- Mana-mana orang yang berkelayakan menjadi Peguam Syarie. 

Kehadiran peguam didalam prosiding Mahkamah Syariah telah menjadi amalan sejak dari tiga puluh tahun yang lalu ianya bermula dari masa penubuhan Mahkamah Syariah dibawah Undang-undang pentadbiran Hukum Syara’ negeri-negeri. Sebagai contoh Negeri Selangor, telah membenarkan kehadiran peguam di Mahkamah Syariah sejak dari penubuhannya berdasarkan kehendak Undang-undang Pentadbiran Agama Islam Negeri Sembilan No.3 Tahun 1952.

Seksyen 50(1) Undang-undang Pentadbiran Agama Islam Negeri Selangor Bil:3/52. menyatakan:

“Dengan tiada menghiraukan apa-apa yang tersebut dalam mana-mana undang-undang, seseorang peguam itu tidak berhak untuk mengambil bahagian di dalam mahkamah bagi mana-mana pihak di dalam satu-satu perbicaraan yang mana ianya bertentangan dengan Undang-undang Islam.” 

Peruntukan ini dengan jelas menyatakan bahawa kehadiran peguam di Mahkamah Syariah hendaklah tidak bertentangan dengan undang-undang Islam. Ini bermakna kehadiran dan peranan peguam di Mahkamah Syar’iah tertakluk kepada hukum Syara’.

Peruntukan ini adalah menjadi panduan dan asas kehadiran mereka, di mana Mahkamah boleh membenarkan kehadiran mereka dari mana-mana pihak untuk apa-apa kes dalam semua peringkat perbicaraan dan dalam mana-mana peringkat Mahkamah selagi tidak bertentangan dengan Undang-undang Islam.

Seksyen 50(2) pula menyatakan:

“Mana-mana peguam yang mengambil bahagian didalam perbicaraan hendaklah bercakap dalam bahasa Mahkamah atau menggunakan jurubahasa yang dipersetujui oleh Mahkamah” 

Peruntukkan ini telah menetapkan mengenai bahasa yang digunakan di dalam mahkamah ialah bahasa mahkamah iaitu bahasa melayu. Walaupun demikian jika keadaan memerlukan bahasa lain boleh digunakan dan diterjemahkan melalui jurubahasa yang dipersetujui oleh mahkamah. Ini merupakan bukti yang jelas bahawa bahasa melayu boleh digunakan dengan cara yang berkesan oleh mahkamah.

Seksyen 51, menyatakan :

“Tiap-tiap pihak di dalam mana-mana perbicaraan hendaklah hadir sendiri di dalam perbicaraan perkara jenayah dan di dalam perkara mal hadir sendiri atau dengan wakil.” 

Apa yang saya faham dari peruntukan ini ialah di dalam kes-kes jenayah orang berkenaan hendaklah hadir sendiri, ini bermakna perbicaraan tanpa hadir tidak dibenarkan, sementara itu didalam kes mal pula pihak berkenaan bolehlah hadir sendiri atau boleh juga dijalankan tanpa hadir dengan syarat ia mempunyai wakil. Ini tidaklah bermakna yang didalam kes jenayah pihak terlibat tidak boleh dibantu oleh peguam, dalam keadaan ianya hadir didalam perbicaran tersebut. Seperti yang dijelaskan semasa kita memeperkatakan tentang peranan Peguam Syarie dan wakil bi al-khusumah.

Demikianlah beberapa peruntukan mengenai kehadiran peguam di Mahkamah Syariah yang terdapat di dalam Undang-undang Pentadbiran Agama Islam Negeri Selangor Bil: 3/1952. Peruntukan yang samamaksudnya juga terdapat didalam undang-undang pentadbiran Hukum Syarak negeri-negeri lain.

Dewan Undangan Negeri Selangor telah meluluskan Rang Undang-undang Pentadbiran Islam yang baru bernama Enakmen Pentadbiran Perundangan Islam 1989. Didalam Enakmen ini telah diadakan beberapa peruntukan mengenai Peguam Syarie.

Seksyen 55(1) menyatakan :

“Majlis boleh melantik mana-mana Pegawai Undang-undang kerajaan Persekutuan dan mana-mana Pegawai Undang-undang yang memiliki sijil yang sah dikeluarkan di bawah Akta Profesyen Undang-undang 1976 atau mana-mana orang yang berkelayakan menjadi Peguam Syarie bagi hadir dan mewakili mana-mana pihak dalam mana-mana Mahkamah.” 

Seksyen tersebut menjelaskan kuasa majlis untuk melantik orang-orang tertentu untuk menjadi Peguam Syarie.

Dalm seksyen 55(2) pula menyatakan :

“Kelayakan bagi perlantikan sebagai Peguam Syarie hendaklah ditetapkan oleh peraturan yang dibuat oleh Majlis.” 

Seksyen terseut menjelaskan bahawa Majlis hendaklah membuat peraturan yang menetapkan dan menjelaskan syarat kelayakan bagi seseorang untuk menjadi Peguam Syarie.

Dalam seksyen 55(3) pula menyatakan:

“Peraturan tesebut boleh memperuntukan bahawa tiap-tiap orang yang dilantik menjadi Peguam Syarie hendaklah memiliki sijil yang dikeluarkan oleh Majlis dan ditandatangani oleh Pengerusi setelah dibayar yuran yang ditetapkan. Sijil tersebut hendaklah dipanggil “Sijil Peguam Syarie.”

 

Seksyen 55(4) pula menyatakan:

“Sijil Peguam Syarie yang dikeluarkan dibawah subseksyen (3) hendaklah kekal sah bagi satu tahun daripada tarikh pengeluarannya: Dengan syarat Majlis boleh pada bila-bila masa membatalkannya.” 

Untuk memenuhi kehendak peruntukan-peruntukan diatas peratuan atau kaedah PeguamSyarie yang lengkap adalah diperlukan. Yang demikian negeri Selangortelah mengadakan kaedah Peguam Syarie yang terkenal dengan nama Kaedah-kaedah Peguam Syarie 1989 Negeri Selangor. Oleh kerana kaedah ini adalah perlu, negeri-negeri lain juga mempunyai kaedah-kaedah Peguam Syarie seperti Johor, Kedah, Kelantan Terengganu dan seterusnya.